Новиот Закон за заштита на лични податоци е во фокусот на проектот „Поддршка во спроведувањето на модернизираната правна рамка за заштита на личните податоци“, чија цел е подобрување на заштитата на основните човекови права и националниот систем за заштита на личните податоци во согласност со стандардите од законодавството на ЕУ, како и подобрување на работата на Агенцијата за заштита на личните податоци. Со новиот Закон за заштита на личните податоци се транспонира Општата регулатива за заштита на личните податоци (ГДПР) на Европската Унија.

Проектот беше промовиран денеска на настан во организација на Агенцијата за заштита на личните податоци на Македонија, Агенцијата за заштита на личните податоци на Хрватска и Германската фондација за меѓународна правна соработка (ИРЗ). Претставниците на ЕУ оценија дека нашиот закон е еден од подобрите во овој дел на Европа, но сепак потенцираа дека е клучно неговото спроведување.

Министерот за правда Бојан Маричиќ истакна дека новиот Закон за заштита на личните податоци претставува значаен исчекор во однос на заштитата на приватноста на податоците и со тоа како земја држиме чекор со модерниот и развиен свет, каде што оваа заштита на податоци е од исклучително значење.

Живееме во ера на дигитална трансформација каде што информациските технологии се дел од нашето секојдневие. Личните податоци циркулираат во сајбер светот како никогаш досега. Со тоа и самата нивна заштита е предизвик како никогаш досега. Она што се направи со новиот Закон донесен во февруари минатата година, е навремено препознавање на трендот на заштита на личните податоци во Европа и соодветно на тоа поставување на заштитата на личните податоци високо на агендата на транспонирање на европското законодавство во националното, истакна министерот за правда Маричиќ.

Овој исчекор, според него, беше препознаен и нотиран во Извештајот на Европската комисија за земјата во 2020 година и дека тоа е мотив за продолжување на реформата.

Ќе се согласиме сите дека за поздравување е што земја со статус кандидат за членство во ЕУ презема чекори за континуирано усогласување на националното законодавство со европското, бидејќи самата ГДПР поставува повисоки стандарди и е со обврзувачки дејство, рече Маричиќ.

Образложувајќи го законот, министерот посочи дека доколку има прекршувања им се остава рок на компаниите да ги регулираат, а што се однесува до казните разговарано е ова прашање да се разгледа и да се види како ќе функцинира во пракса.

Претходно, треба да се направат и компаративни анализи за висината на казните, а доколку се утврди евентуална реална потреба за нивно прилагодување, повторно ќе се отвори дијалог, рече Маричиќ.

Министерот истакна дека за унапредување на законодавството за заштита на лични податоци, Владата пред два месеца го усвои и Предлог-законот за заштита на физичките лица во врска со обработката на личните податоци за цели на спречување, истрага, откривање или гонење на кривични дела и за извршување на кривични санкции или популарно наречената Полициска директива.

Раководителот на Одделот за соработка во ДЕУ Штефан Худолин истакна дека Македонија покажа дека на својот пат кон полноправно членство ги почитува човековите права и ги спроведува сите закони за заштита на лични податоци.

Ние сакаме да го поздравиме добриот напредок направен досега во оваа насока и дека е донесена целосна правна рамка и регулативи за спроведување на ГДПР, рече тој оценувајќи дека законот е еден од најдобрите во овој дел на Европа.

Сепак, тој посочи дека само донесувањето на Законот не е доволно и дека негвото спроведување е токму полето на коешто треба да се работи.

Спроведувањето на Законот и осетливоста на прашањето налага обука и образование на луѓето од јавниот и приватниот сектор и исто така зголемување на јавната свест за потребата од заштитата на личните податоци, нагласи тој посочувајќи на потребата Агенцијата да има доволно капацитет и ресурси, односно дека се потребни дополнителни вработувања. Апелираше до властите не само да обезбедат средства туку и да овозможат задржување на експерите за заштита на личните податоци посебно во Агенцијата.

Директорот на Агенцијата за заштита на личните податоци Имер Алиу истакна дека со новата легислатива ќе им се зголемат надлежностите, но и обемот на работа што секако ќе бара голем ангажман.

Како резултат на ова очекуваме поддршка од сите релевантни институции за зајакнување и унапредување на нашиот кадар. Предизвик за Агенцијата останува обучен кадар, особено ИТ експерти кои се клучни за импелемнтација на новата легислатива што е поврзано со модерната технологија. Исто така е потребна финансиска поддршка и генерално обезбедување независен статус на нашата институција. Агенцијата не само што треба да обезбеди поддршка и превезнија и треба да унапреди својата улога, рече Алиу.

На настанот учествуваат високи владини претставници, претставници од Делегацијата на ЕУ во Северна Македонија, лидери на проектот од Хрватска, Северна Македонија и Германија, како и експерти од соодветните тела за заштита на личните податоци од трите земји и ќе бидат претставени целите на проектот, конкретната намена на проектот, резултатите што треба да се постигнат и активностите што ќе се спроведуваат. 

Доктор Александар Јовановски, кој има дипломирано на Медицинскиот факултет во Скопје, а сега работи во странство, се огласи со свој став во однос на официјалните протоколи за лекување на корона вирус во земјава. 

За скоро две години пандемија, колку што досега трае чудово, професорите од Медицински факултет Скопје се уште не излегоа со официјална препорака за протокол за лекување на КОВИД пациенти. Не зборуваме за преведен протокол од соседството или од англо-саксонската литература, зборуваме за протокол прилагоден на нашите стандарди, кој Медицински факултет како институција која има произведено најголем процент од медицинскиот кадар во Република Македонија, има морална обврска да го подготви и предложи. Бидејќи, колку што се сеќавам, во тие професури се "колневме". Досега ништо. - констатира тој. 

Според него, наместо тоа, најголем дел од кризата во КОВИД центрите на свои плеќи ја носеа/носат млади специјализанти со нерешен финансиски статус.

За ова никогаш, барем колку што знам јас, не се огласи ниту еден професор. Дополнително, без никаква регулација продолжија да се богатат приватните болници и лаборатории, на грбот на граѓаните. Без срам. Онака, ладно со барање на депозит за да бидеш примен на лекување, чиниш силикони во гради ставаш, анализира д-р Јовановски. 

На советничките листи кои излегоа неодамна, видовме како никогаш досега многу лекари и просветни работници. Суптилната порака која ја праќа нашето општество е јасна. Моралот и големината која ја носат со себе можноста некого да учиш и лекуваш не даваат атрактивни привилегии како (не)моралот што го носи со себе политиката. Овој избор кажува многу. Во секоја бара правилата за преживување се јасни. Секој се бори за ресурсите, многу често крвожедно, пишува докторот. 

Нема да се откажеме од инвестирањето во енергетските капацитети надвор од државата затоа што тие се важни за нашето стопанство, изјави денеска вицепремиерот задолжен за економски прашања, координација на економските ресори и инвестиции Фатмир Битиќи.

Одговарајќи на новинарско прашање дали државата ќе се откаже од инвестирањето во интерконекторот по најавите од Косово дека размислува во таа насока, Битиќи рече дека нема колебање од македонска страна за ова.

Со Косово зборуваме за интерконектор. Косово досега никогаш нема кажано дека би инвестирал во терминалот во Александропулос. Ние како земја сметаме дека мораме денес, а не утре, да го направиме исчекорот за да му овоможиме на стопанството да биде поконкурентно. Носењето и диверзификацијата на гасот значи за стопанството поголема конкурентност и можност за раст и затоа во овој дел нема колебање. Сметам дека е за поздравување исчекорот што го направивме како државата за првпат да инвестираме во енергетски капацитети надвор од државата. Градењето на интерконекторот и на гасоводната мрежа е претходник на она што не чека следните 30 години, рече Битиќи по промоцијата на проектот Cinderela во кругот на компанијата „Макстил”.

Битиќи вели дека државата би немала никаква загуба од оваа инвестиција доколку Косово се откаже од интерконекторот.

Загуба може да има кога ќе инвестирате 100, а ќе добиете нула. Ние ќе инвестираме 10, а добиваме 100. Можеби, потенцијално би добиле 95, но секако сме во добивка, рече Битиќи. бак/лв/

Скопје, 30 септември 2021 (МИА)

Во август годинава продолжи трендот на намалување на просечната каматна стапка на вкупните кредити и таа се сведе на ниво од 4,49 проценти, а просечната каматна стапка на вкупните депозити во август изнесува 0,79 отсто.

 Просечната каматна стапка на вкупните кредити, во август 2021 година изнесува 4,49 проценти и оствари месечен и годишен пад од 0,01 прроцентни поени и 0,24 процентни поенти, соодветно. Просечната каматна стапка на вкупните депозити се намали на месечно и годишно ниво за 0,04 процентни поени и 0,20 процентни поени соодветно и изнесува 0,79 отсто, соопшти денеска Народната банка.

Во август година, просечната каматна стапка на новоодобрените кредити изнесува 3,78 проценти и бележи месечно зголемување од 0,16 процентни поени, додека на годишно ниво се намали за 0,16 процентни поенти. Кај новопримените депозити просечната каматна стапка изнесува 0,50 проценти и е пониска на месечна и на годишна основа за 0,01, односно 0,04 процентни поени.

Податоците на централната банка покажуваат дека во август годинава просечната каматна стапка на вкупните кредити одобрени на корпоративниот сектор е намалена за 0,01 процентен поен на месечна основа и изнесува 3,60 проценти. Каматната стапка на новоодобрените кредити во овој сектор изнесува 3,23 отсто и во споредба со претходниот месец забележа раст од 0,19 процентни поени. Каматната стапка, пак, на вкупните депозити на корпоративниот сектор, во август, изнесува 1,09 проценти и тоа е месечен пад од 0,02 процентни поени. Во анализираниот месец Овој каматната стапка на новопримените депозити на корпоративниот сектор оствари раст од 0,04 процентни поени на месечна основа и изнесува 0,46 отсто.

Според НБ, просечната каматна стапка на новоодобрените кредити на домаќинствата исто така бележи месечен пад од 0,16 процентни поени и изнесува 4,42 проценти. Падот е резултат на намалувањето на каматните стапки на денарските кредити без валутна клаузула и на кредитите во странска валута (за 0,52 процентни поени и 0,06 процентни поени, соодветно), во услови на остварен раст на каматните стапки на денарските кредити со валутна клаузула (за 0,03 процентни поени). Каматната стапка на новоодобрените кредити на домаќинствата е повисока за 0,05 процентни поени, споредено на годишно ниво.

Од Народната банка информираат дека во август годинава каматната стапка на вкупните депозити на домаќинствата изнесува 0,75 проценти што претставува пад од 0,04 процентни поени на месечна основа. Каматната стапка на новопримените депозити на домаќинствата, во август, оствари месечно намалување од 0,04 процентни поени и изнесува 0,53 проценти. На годишна основа, каматната стапка на новопримените депозити на домаќинствата е пониска за 0,13 процентни поени.