Потребата од спроведување попис на населението, домаќинствата и становите во Македонија, на некој начин веќе е издигната на ниво на препорака од европските институции (Европската комисија, Советот на Европа, Евростат) за исполнување на европските критериуми и стандарди од страна на македонската држава, пишува Нова Македонија.
Таквото барање (очекување) е изразено и во последниот извештај на Европската комисија, во кој се истакнува фактот дека попис на населението во Македонија не е извршен речиси две децении од 2002 година. Деновиве во македонското собрание повторно е влезен во процедура предлог-законот за попис на населението, овој пат со европско знаменце. Во новиот предлог, за разлика од претходниот, променети се датумите за одржување на пописот, односно истиот тој ќе се спроведе од 1 до 21 април 2021 година. Исто така во новиот предлог се дефинираат и носителите на збирки на податоци што ќе се користат при вкрстување на податоците, податок што не беше наведен во претходниот закон. Во новиот предлог се зголемува и бројот на пописни реони од 45 на 50.
И покрај тоа што сите политички чинители во земјата декларативно се залагаат за конечно спроведување на пописот, сепак активирањето на процедурите за негово законско регулирање редовно предизвикува престрелка со изјави и предлози на јавна сцена меѓу преставниците на власта и на опозицијата, на која вообичаено ѝ се придружуваат и претставници од етничките партии и заедници, секој со свој интерес и очекување од резултатите за пописот. Најновиот предлог на ВМРО-ДПМНЕ пописот во април 2021 г. да се спроведува со земање отпечаток на прсти на присутните граѓани во земјата, со набавка на 10.000 уреди за читање отпечатоци од прсти, предизвика реакција на сомневања од министрите во Владата од редовите на СДСМ, за опструкција на пописот од страна на опозицијата. Аргументот на опозицијата за ваквиот предлог е процената дека со широкиот опфат на населението при пописот и на оние жители што подолго време не престојуваат во државата, резултатите можат да покажат дека Македонија има население од три милиони жители.
Различната аргументација меѓу власта и опозицијата на темата за пописот отвори и поширока дебата во јавноста и на социјалните мрежи. Роберт Милески, активист и еден од основачите на „Македонскиот национален совет“, укажува дека со пописот, пред сѐ, треба да се утврди колку население реално живее во државата, а не само да се евидентира колку се носители на македонско државјанство.
– Пописот е статистичка операција што треба да покаже колку жители има една држава, каде живеат тие, а не колку државјани! За второто има податок во МВР. За да се заштити пописот од манипулации постојат неколку начини. Јас пред многу години наведов неколку, меѓу кои беше и кросреференцирање (вкрстување) на бази на податоци од повеќе институции, како што се МВР, ПИОМ, банки и слично, а особено базите на МВР, кои евидентираат кога некој државјанин е излезен и кога влегол во Македонија. Може да се попише само државјанин што најмалку шест месеци од денот на пописот престојувал во Македонија. Сите други, според европски и светски стандарди – не се жители на Македонија, односно се жители на некоја друга држава. Нема логика еден ист човек да живее во Германија, таму да се води како жител, доаѓа во Македонија еднаш годишно по еден месец и истиот тој да биде попишан тука!… Според правилата на Евростат, јасно е како се изведува попис. Државјани на ЕУ што престојуваат подолго од шест месеци на територија на друга ЕУ-држава, автоматски стануваат и гласачи во таа општина каде што престојуваат.