Со дигитализацијата и растот на вештачката интелигенција, технологијата стана неизоставен дел од современиот HR. Но, како секоја моќна алатка, така и HR технологиите носат одговорности. Етичката примена на технологиите не е само модерен тренд – таа е клуч за доверба, репутација и успешен работен процес.

Зошто е етика во HR технологиите важна?

• Приватност на вработените – податоците за кандидати и вработени мора да се собираат, чуваат и обработуваат согласно закон и добри практики.
• Превенција на дискриминација – AI и автоматизирани алатки треба да се програмираат без пристрасност, за сите кандидати да имаат еднакви шанси.
• Доверба и транспарентност – вработените мора да знаат како се користат нивните податоци и за кои цели.
• Заштита од злоупотреби – технологијата не смее да се користи за надзор, казнување или контролирање на вработените на начин што ја нарушува нивната автономија.

Практични чекори за етичка употреба на технологијата во HR

• Јасни политики за податоци – создадете и комуницирајте правила за собирање, чување и користење на податоци.
• Редовни етички ревизии на алатките – проверувајте дали AI системите и автоматизацијата се без пристрасност и не ја нарушуваат приватноста.
• Обучување на HR тимот – сите членови треба да бидат свесни за етичките аспекти на технологијата.
• Отворен дијалог со вработените – информирајте ги за тоа како се користат нивните податоци и дајте им право на повратна информација.
• Компаниите кои ја прифаќаат етичката примена на технологијата не само што ја заштитуваат довербата на вработените, туку и создаваат посилни, транспарентни и одговорни организации.

Технологијата во HR е моќна, но без етички принципи може да создаде ризици. Одговорниот пристап е клучот за долгорочен успех, доверба и мотивирани тимови.

Прочитајте и за: Психолошка безбедност на работното место: клучот за мотивирани и успешни тимови

Тагови: HR трендови

Утрово Тетово, Велес и Струмица се издвојуваат како градови со највисоки вредности на ПМ10 честички во Македонија. Според последните мерења, во Тетово се забележани 111 μg/m³, во Велес 106 μg/m³, а во Струмица 95 μg/m³, што според скалата спаѓа во категоријата многу висока концентрација на честички во воздухот. Битола и Кавадарци имаат по 79 μg/m³, Гевгелија 61 μg/m³, Гостивар 60 μg/m³, а Кичево 55 μg/m³, што значи дека таму загадувањето е во рамките на високите вредности.

Во Скопје утрово се измерени 52 μg/m³, што се движи веднаш над границата на нормално ниво, додека во Охрид концентрацијата е 39 μg/m³, а во Куманово 27 μg/m³, што се смета за нормална до ниска загаденост. Најчист воздух моментално има во Лазарополе, каде што ПМ10 честичките изнесуваат само 2 μg/m³, што спаѓа во категоријата многу ниска концентрација. Граѓаните во градовите со повисоки вредности се советуваат да внимаваат на подолг престој на отворено, особено во утринските часови.

Попладневните мерења на концентрацијата на ПМ10 честички во Македонија покажуваат дека Тетово со 111 μg/m³ и Велес со 106 μg/m³ имаат многу висока загаденост на воздухот, додека Струмица со 95 μg/m³ е во зоната на висока загаденост. Битола и Кавадарци со по 79 μg/m³ исто така се во категоријата на високи вредности, додека Гевгелија (61 μg/m³), Гостивар (60 μg/m³) и Кичево (55 μg/m³) се малку над прагот на нормалното ниво.

Во Скопје моментално се измерени 52 μg/m³, што значи дека воздухот е само благо над границата на нормална загаденост, додека Охрид со 39 μg/m³ и Куманово со 27 μg/m³ остануваат во рамки на прифатливи вредности. Најниска загаденост денес е измерена во Лазарополе со само 2 μg/m³, што спаѓа во категоријата многу ниска концентрација на ПМ10 честички, а над 180 μg/m³ во ниеден град засега не е регистрирана.

Истражувања кои опфатиле речиси 50.000 деца од 18 земји покажуваат дека децата на веганска и вегетаријанска исхрана во просек се пониски и послаби во споредба со нивните врсници што консумираат месо. Според збирната анализа на 59 студии, кај овие деца е забележан понизок индекс на телесна маса, а разликата во висина достигнува и до 4 сантиметри, иако вредностите најчесто остануваат во рамки на нормалата.

Анализата открива дека веганските деца внесуваат повеќе растителни влакна, витамин Ц, фолна киселина, магнезиум и железо, но имаат помал внес на енергија, протеини, масти и клучни микронутриенти како витамин Б12 и цинк. Недостатокот на витамин Б12, кој природно не се наоѓа во растителната храна, може да доведе до сериозни здравствени последици, вклучувајќи анемија и трајни невролошки оштетувања доколку не се надоместува со соодветни извори или суплементи.

Авторите на студијата истакнуваат дека веганската исхрана сама по себе не е небезбедна, но не е нутритивно целосна без внимателно планирање и редовна суплементација. Колку е режимот порестриктивен, толку е поголем ризикот од нутритивни празнини, особено ако не се користи збогатена храна. Иако ваквата исхрана може да понуди одредени здравствени придобивки во детството, експертите предупредуваат дека ризиците од дефицит на микронутриенти не смеат да се занемарат.

Тагови: витамини деца исхрана веганска вегетаријанска